KIEDY NALEŻY SIĘ ZGŁOSIĆ DO LEKARZA Z KATAREM?

Jestem przekonany, że wszyscy rodzice potrafią poradzić sobie z katarem w przebiegu ostrego wirusowego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok. Leczenie w tej chorobie polega na łagodzeniu objawów.

Gęsty katar u dziecka – koszmar rodziców

Według mojej obserwacji rodzice obawiają się głównie tego, że katar „zejdzie na oskrzela”. Myślenie takie jest nieprawidłowe. Wydzielina ściekająca po tylnej ścianie gardła jest przez dziecko połykana, a nie wpada do oskrzeli (zapobiegają temu odpowiednie mechanizmy obronne, w tym nagłośnia, odruch kaszlowy, odruchy krtaniowe [zamknięcie strun głosowych]). Do zajęcia oskrzeli dochodzi „przez ciągłość”, czyli wskutek „przemieszczania” się zakażenia po powierzchni błon śluzowych.
Zmiana charakteru kataru z śluzowego na ropny katar u dziecka nie świadczy o zakażeniu bakteryjnym, o ile nie towarzyszą jej objawy ciężkiego zapalenia zatok (p. Czy dzieci chorują na zapalenie zatok przynosowych).

Wydzielina z nosa – kiedy z katarem iść do lekarza?

Rodzice często zadają pytanie: kiedy z katarem do lekarza? Szybka wizyta u lekarza jest wskazana, jeżeli od początku podejrzewa się zapalenie zatok o ciężkim przebiegu. Jego objawy obejmują ropną wydzielinę z nosa oraz gorączkę powyżej 39°C (szczególnie przez 3 kolejne dni), współistniejący obrzęk i ból w okolicy oczodołu. Wizyta u lekarza jest również potrzebna, jeżeli katar utrzymuje się ponad 10-14 dni bez tendencji do poprawy oraz jeżeli po początkowej poprawie dochodzi do wyraźnego pogorszenia po 5 dniach. Te trzy sytuacje mogą świadczyć o bakteryjnym zakażeniu i mogą wymagać podania antybiotyków. Lekarz wybiera antybiotyk zależnie od najbardziej prawdopodobnej przyczyny zapalenia zatok (najczęściej jest to pneumokok lub pałeczka hemofilna [Haemophilus]) oraz wcześniejszego stosowania antybiotyków.

Objawy kataru u dziecka

Na podstawie wyglądu błony śluzowej nosa lekarz może wstępnie podejrzewać niektóre rodzaje kataru.
Na przykład w katarze alergicznym błona śluzowa jest blada i obrzęknięta, a w katarze wywołanym zakażeniem jest zaczerwieniona. Jednak w sytuacji ostrego kataru takie rozróżnienie jest bezcelowe; zwykle podejrzewa się wtedy przyczynę infekcyjną.

Jeżeli katar utrzymuje się przez kilka tygodni, a jego objawy (opisano powyżej ) sugerują przyczynę alergiczną, występują sezonowo lub przy kontakcie z tym samym alergenem (na przykład wyjazd na łąkę lub do babci, która ma kota) warto przeprowadzić diagnostykę alergologiczną. Polega ona przede wszystkim na wykonaniu testów skórnych lub badań z krwi. Należy pamiętać, że żadne testy nie pozwalają w 100% potwierdzić, że dany alergen jest odpowiedzialny za wywoływanie objawów, jak również w 100% wykluczyć alergię. Rozpoznany alergiczny nieżyt nosa wymaga przewlekłego lub okresowego (np. w sezonie ekspozycji na alergen) stosowania leków, zwykle przeciwhistaminowych lub glikokortykosteroidów (sterydów).

Przewlekły, gęsty (a często ropny) katar u dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym wymaga również badania laryngologicznego pod kątem przerostu tzw. trzeciego migdałka (migdałka gardłowego). Dodatkowymi objawami takiego przerostu są chrapanie, zaburzenia oddychania w trakcie snu i zaburzenia słuchu (w tym nawracające zapalenia ucha). Badania laryngologicznego wymaga również przewlekły katar jednostronny, ponieważ może sugerować przyczynę anatomiczną (np. polip) lub ciało obce w nosie.

Powiązane artykuły:

Przewlekły katar przedszkolaka? >>
Jak złagodzić podrażnienia nosa w czasie kataru? >>
Katar u małego dziecka - objawy i powody >>