Poznaj objawy zapalenia ucha środkowego

Zapalenie ucha środkowego to przykra dolegliwość, która może przytrafić się każdemu niezależnie od wieku. Cierpią więc na nią zarówno dzieci, jak i dorośli. Szczęście w nieszczęściu, że dzięki dokuczliwym objawom szybko można stwierdzić, że w uchu pojawiła się infekcja i rozpocząć odpowiednie leczenie. Czym jest zapalenie ucha środkowego, jakie dokładnie są jego objawy i jak przebiega leczenie? Wyjaśniamy.

Na czym polega zapalenie ucha środkowego?

Zapalenie ucha środkowego to stan zapalny w jamie bębenkowej obejmujący jej błonę śluzową spowodowany najczęściej bakteriami i wirusami. Zakażenie najczęściej spowodowane jest wcześniejszym zapaleniem w obrębie nosa i gardła, które rozszerza się drogą wstępującą poprzez połączenie gardła z jamą bębenkową nazywane trąbką słuchową. Jednak zdarzają się sytuacje, w których stan zapalny pojawia się niezależnie od innych infekcji, dając objawy miejscowe. Efektem toczącego się procesu chorobowego jest pojawienie się ropnej wydzieliny w błonie bębenkowej często z towarzyszącym jej mocno doskwierającym bólem.

Zapalenie ucha środkowego – objawy

W jaki sposób objawia się zapalenie ucha środkowego? Przede wszystkim najpierw odczuwa się silny, pulsujący ból ucha, który często uniemożliwia skupienie się na czymś innym. Pojawia się także uczucie pełności w uchu – tak jakby było zatkane lub jakby utknęła nam w nim woda. Towarzyszyć temu może pogorszenie słuchu, szumy uszne i piszczenie, a także wysięk z ucha.

W niektórych przypadkach przy bardziej rozległej infekcji pojawiają się również objawy ogólne takie jak gorączka, złe samopoczucie, ból głowy, czy osłabienie i uczucie rozbicia. W takim przypadku warto zachować czujność, ponieważ przez inne występujące symptomy rozpoznanie zapalenie ucha środkowego może być utrudnione i opóźnione.

Zapalenie ucha środkowego – poznaj przyczyny

Istnieje kilka powodów, przez które może wystąpić zapalenie ucha środkowego. Pierwszym są infekcje mieszane, czyli wspomniane już wcześniej toczące się w organizmie infekcje górnych dróg oddechowych. W takim przypadku zapalenie ucha środkowego jest następstwem i pojawia się jako zakażenie wywodzące się z nosowej części gardła, podążające przez trąbkę słuchową.

Drugą możliwością rozwinięcia się zapalenia ucha środkowego jest wcześniejsza infekcja pochodząca od zewnętrznego przewodu słuchowego, powodująca perforację (pęknięcie) błony bębenkowej.

Zapalenie ucha środkowego może mieć podłoże wirusowe (np. wirus grypy typu A, rynowirusy, adenowirusy, wirus RSV itp.) lub bakteryjne – wywoływane przez Streptococcus pneumoniae (pneumokoki), Moraxella catarrhalis oraz Haemophilus influenzae (bakterie te powodują również inne objawy takie jak ból głowy i zatok, kaszel, katar lub ból gardła).

Do czynników ryzyka częstszych zachorowań na tę jednostkę chorobową należą też: rozszczep podniebienia, bierne palenie, niedrożność trąbki słuchowej i alergie wziewne.

Jak rozpoznać zapalenie ucha środkowego?

Aby mieć 100% pewność, że rzeczywiście cierpimy z powodu zapalenia ucha środkowego, należy udać się do laryngologa. Na podstawie badania otoskopowego przy użyciu wziernika oceni on, jakie zmiany nastąpiły i co jest ich przyczyną. Jeśli będzie konieczna pogłębiona diagnostyka, lekarz może wykonać także tympanometrie. Dzięki niej oceni się ruchliwość błony bębenkowej oraz kosteczek słuchowych. Badanie pozwoli też wykryć wady czynnościowe ucha środkowego, jeśli takie się pojawią.

Jak przebiega leczenie?

Jak złagodzić obrzęk błony śluzowej podczas zapalenia ucha środkowego? Leczenie zależy od etiologii, czyli od pochodzenia zakażenia. W przypadku zapalenia spowodowanego wirusami stosujemy tak zwane leczenie objawowe. Zaliczamy do niego przyjmowanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych oraz takich, których działanie polega na miejscowym obkurczeniu błony śluzowej w nosie (sympatykomimetyki np. oksymetazolina), pomagając tym utrzymać drożną trąbkę słuchową. W ciężkich przypadkach lekarz może podjąć decyzję o nacięciu błony bębenkowej w celu zapobiegnięciu jej samoistnej perforacji (przedziurawienia) i ewakuacji ropy zbierającej się za nią. Jeżeli za chorobę odpowiedzialne są bakterie, konieczne jest stosowanie antybiotyku przepisanego przez lekarza. Bakteryjne zakażenie jest zawsze groźniejsze i może prowadzić do nieodwracalnych zmian w narządzie słuchu, dlatego antybiotykoterapia trwa zazwyczaj aż 7-10 dni.

Czy leczenie podczas zapalenia ucha środkowego jest konieczne?

Oczywiście nie można bagatelizować objawów zapalenia ucha środkowego. Najczęściej choroba ta nie jest groźna i ustępuje samoistnie lub po stosowaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych w ciągu kilku dni. Jednak przy utrzymywaniu się objawów przez kilka dni, ich nasileniu po 2-3 dniach lub po wystąpieniu dolegliwości wskazujących na ciężki przebieg zapalenia takich jak wysoka gorączka do 40 st. C, wyciekającej wydzieliny z ucha, wymiotów, zajęcia obu uszu, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza w celu postawienia odpowiedniej diagnozy i szybkim wdrożeniu prawidłowego leczenia.

Ostra faza zapalenia ucha środkowego, zwłaszcza nieleczona, może prowadzić do występowania groźnych powikłań. Dlatego też nie należy zwlekać z rozpoczęciem leczenia.

Powiązane artykuły:

Czym jest zapalenie trąbki słuchowej? Jak je leczyć? >>
Gdy ucho boli, czyli zapalenie ucha środkowego >>
Zatkane ucho od kataru u dziecka >>

Bibliografia

1. Behrbohm H., Kaschke O., Nawka T., Swift A., red. Gołąbek W., Stankiewicz C. Choroby ucha, nosa i gardła z chirurgią głowy i szyi. Wyd. Urban & Partner, 2011.