Co to jest katar i jak powstaje? Opis patogenezy infekcji górnych dróg oddechowych
Katar inaczej nazywany nieżytem nosa związany jest z objawami zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Katar najczęściej objawia się przez wydzielinę zatykającą przewody nosowe (bezbarwną lub podbarwioną, gęstą lub rzadką w zależności od jego fazy), świąd nosa, kichanie, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie nosa, kaszel, łzawienie, ogólne osłabienie, ból głowy oraz stan podgorączkowy.
Nieżyt nosa może być:
- infekcyjny – wywołany przez wirusy lub bakterie
- alergiczny
Katar infekcyjny najczęściej powodowany jest wirusami z rodziny rhinowirusów, adenowirusów, wirusów RS czy paragrypy. Ta postać nieżytu nosa przenoszona jest drogą kropelkową, czyli rozpryskiwania w powietrzu śliny lub wydzieliny z nosa zawierającej wirusy w trakcie kichania, kaszlu i mówienia. Wirusy zawarte w ślinie są wchłaniane drogami oddechowymi. Przed tą postacią zakażenia trudno jest się uchronić. Najbardziej efektywną formą ochrony jest unikanie skupisk ludzi w sezonie infekcyjnym (wiosna, jesień), częste mycie rąk (wirusy osadzają się również na przedmiotach, np. poręczach w autobusie, klamkach, banknotach).
Katar bez powikłań wywołany wirusami trwa ok. 7-10 dni. Początkowo występuje wodnista wydzielina z nosa, kichanie i ogólne osłabienie. Następnie dochodzi do zagęszczenia wydzieliny powodującej zatkanie nosa i trudności w oddychaniu. Wtedy najczęściej występuje stan podgorączkowy oraz pogorszenie się samopoczucia. Kolejną fazą może być nadkażenie bakteryjne (Haemophilus influenzae, dwoinki zapalenia płuc lub paciorkowce B-hemolizujące z grupy A) powodujące dalsze zmiany w wydzielinie nosowej, gorączkę i pogorszenie się samopoczucia.
Katar alergiczny jest konsekwencją nadmiernej reakcji układu odpornościowego na alergen. Może być on sezonowy (objawy pojawiają się w konkretnych porach roku, np. podczas pylenia traw i krzewów) lub przewlekły (kontakt z roztoczem, pleśnią lub sierścią zwierząt występuje cały rok). Objawy kataru siennego pojawiają się najczęściej niedługo po kontakcie z alergenem i mogą wystąpić u dzieci, jak i u osób dorosłych. Alergen, który jest przyczyną kataru, działa drażniąco na błonę śluzową nosa, powodując reakcję obronną organizmu w postaci kichania i kaszlu. Występuje wtedy świąd nosa i gardła, wodnista wydzielina w nosie oraz objawy zapalenia spojówek (pieczenie, łzawienie, zaczerwienienie), i zapalenia trąbki słuchowej (zatkanie uszu).
Powiązane artykuły:
Czym grozi katar? >>
Ile dni trwa katar? >>
Jeśli nie katar, to co? >>
